Lekuak izendatzeko erabiltzen den berba da toponimoa. Antzuolako leku-izenak batzea, aztertzea eta forma idatzia finkatzeko lana 2005ean kaleratu zen. Kristina Pavo Nuñezek (Antzuola, 1975) egina da.
Madalena
Generikoa: kalea
Kartografia: Herrigunea, Herriko plaza
Oharrak: Plaza ingurua izendatzeko Madalena izena erabiltzen zen antzina. Izen bereko ospitala ere izan zen herrian.
" (..) De su origen templario asegura Lope de Isasti, en 1625, que "en señal de esto están sobre la puerta las insignias del orden de San Juan, que son las que tenían los templarios" (..) muchas de las posesiones templarias pasaron a manos de la Corona y ésta en 1305 donó Uzárraga a Beltrán Ibáñez de Guevara (..) La vieja parroquia de Uzárraga, situada en paraje alejado y poco cómodo para los pobladores de Anzuola en Olalde, no ofrecía la proximidad deseada y se pidió al obispo de Calahorra-La Calzada, la licencia oportuna para la erección de una nueva parroquia, que convenía establecer en Olalde, topónimo olvidado (..) razones alegadas desde Anzuola. Estas eran la creciente preferencia de la población por habitar en la parte llana, llegando a ser ya unos 150 los feligreses allí asentados, a dos millas de la parroquia de Uzarraga, y para quienes resultaba costoso, especialmente en invierno, acudir a tan separado y montuoso lugar, especialmente a los ancianos, a las madres gestantes, a los enfermos y alos niños (..) "Que la iglesia de San Juan quede y permanezca, como solía, en iglesia parroquial" (..) "Que la Madalena sea resumida en iglesia de la Piedad, según fue decretado del Obispo y proveído antes". Según esta información fidedigna, la nueva Parroquia de la Piedad había ocupado el solar y empleado, quizá, hasta la fábrica del antiguo hospital de la Magdalena (..) Tambíén acuerdan que la Piedad quede como iglesia parroquial "unida con la de San Juan" (..) " estas parroquias son unidas y por esto tienen los feligreses libertad de recibir Sacramentos en cualquiera de las dos" (..), "Antzuola, Uzarraga y Elosua", Luis Murugarren ,1975
Madariaga
Ahoskera: Madaríxa / Madarixáa
Generikoa: baserria
Kartografia: Basalde
Oharrak: Basalde auzoko baserri honen inguruko kontuak beti entzun izan ditugu. Ezaguna da bertako bertako leihoan agertzen omen zen irudiaren kontua. Liburu batean baino gehiagotan aipatu izan da, itxuraz noizbaitek New York-eko liburutegian Madariagako lehioaren inguruko artikulu bat irakurri omen zuen. Antzuolako trena ere bertatik pasatzen zen.
Irinmodo urtekaria, 1990, 41 or. "Antzuola misteriotsua", Iñigo Ramirez de Okariz: Madariaga edo Madarixa. Nork ez du entzun behin baino gehiagotan Madarixako leihoan azaltzen zenari buruz? Baina nola da ipuin hori? Nahiz eta honen berri Zintzarrik idatzitako liburua den "Euskadi Insólita"n izan, bitxikeri bezala esan dezaket plaentziar apaiz batek bere berriak eman zizkidala duela 112ren bat urte, New York-eko liburutegian liburu batzuk ikusten zegoela, Madarixako leihoari buruz idatzitako artikulo bat bertan aurkitu zuen…..
Madariaga
Generikoa: iturria
Kartografia: Basalde
Madariagaburu
Generikoa: lursaila
Kartografia: Basalde
Madariagaegia, -a
Generikoa: basoa
Kartografia: Basalde
Madariagagaña, -a
Generikoa: lursaila
Kartografia: Basalde
Madariagaldea, -a
Generikoa: basoa
Kartografia: Basalde
Madariagaurre
Generikoa: basoa
Kartografia: Basalde
Madariagazelaieta
Ahoskera: Maríselaitta
Generikoa: lursaila
Kartografia: Irimoegibarrena
Oharrak: Antzuolaren hego-mendebaldeko azken puntan kokatuta dago. Bertan Antzuola, Bergara eta Oñatiren arteko mugarria topa dezakegu.
Maestrozarrenekoa, -a
Ahoskera: Máistro(sarrene)kua
Generikoa: etxea
Kartografia: Herrigunea, Herriko plaza
Makala, -a
Generikoa: lursaila
Kartografia: Basalde
Maldarro
Generikoa: basoa
Kartografia: Basalde
Maldarrogoena, -a
Generikoa: bidea
Kartografia: Basalde
Maldarrope
Generikoa: basoa
Kartografia: Basalde
Maldarrosakona, -a
Generikoa: lursaila
Kartografia: Basalde
Mañarieta
Generikoa: auzoa
Kartografia: Herrigunea, Mañarieta
Oharrak: Antzuolan eraiki berri den auzoa. Mañarietapean kokaturik dago.
Mañarieta
Ahoskera: Máinitta
Generikoa: muinoa
Kartografia: Lizarraga eta Irimoegigoena
Oharrak: 1995eko Irinmodoan Iñigo Ramirez de Okarizek zera idatzi zuen: " Jakin dugu ere, XVIII. Mendearen erdialdean, Ondarreko iturriari ez zetorkiola urik. Udaletxeak neurriak hartu zituen arazo hori konpontzeko. Garai horretan ere (1758), Olalden jendea ugaritzen hasi zen, eta plazan ere iturri txukun baten beharrean zeuden gure arbasoak. Udal-gizonek beharra jaso eta Martin de Carrerari - Udaletxea egin zuenari - enkargatu zioten iturri berriaren trazadura egiteko. Makina bat eztabaiden ondorioz, Mañariako Francisco Etxanobek 1763rako bukatuta zuen. Hala ere, ez zuen asko iraun, 20 urte barru zeharo hondatuta zegoen eta. Ondoren, orain dagoen iturria egin zen….Antzuolan, esate baterako, industriak sortzen zuen zikinkeria izan zen aitzakia Kalebarrengo iturria eta Ondarre-Kalegoiko nahiz Plazako labaderoak eraikitzeko".
Aldizkari berean, desagertutako Mainita iturria aipatzen dute. Mañarieta leku izenak Plazako iturria egin zuen "Mañaria"ko Francisco Etxanoberekin lotura izan dezake?
Iturrixak Antzuolan ; Herrigunean: Kalebarren, Plaza, Ondarre, Antigua, Tejerokua, (Mainita. Desagertuta), Nagi-iturri (Antigua. Desagertuta)
Mañarietaldea, -a
Ahoskera: Máinittaldia
Generikoa: aurkintza
Kartografia: Lizarraga eta Irimoegigoena
Mañarietape
Ahoskera: Mainíttape
Generikoa: aurkintza
Kartografia: Herrigunea
Oharrak: Auzo berria kokatuta dagoen eremua.
Mandabidea, -a
Ahoskera: Mandabidía / Mandabídiak
Generikoa: mandabidea
Kartografia: Irimoegigoena, Basalde
Oharrak: Hainbat dira Antzuolan izan diren mandabideak edo mandoen bideak: Deskargatik Gaztelugainera doan Mandabidea, garai batean oso garrantzitsua omen zen bidea; Bergaratik Bidaurretik gora, kaleostetik Aitzagara..; Lehenengo aipatu dugun hori, Deskargatik Elosura doana da, arestian esan bezala. Baina ez zen Mandabide bakarra, hiru baizik, Trekutz eta Larregi aldetik igarotzen zena, behekoa, erdikoa eta goikoa, Urretxu aldera ere igarotzen zena. Bekobidea, Edikobidea eta Goenbidea izenez ere ezagutzen direnak.
ta Pagoméndittik Meáka aldeako an Mandabidían
camino carretil de Elosua á Descarga llamado Mandabidea
camino vecinal que de Descarga se dirige á Elosua llamado Mendividea
camino vecinal que se dirije á Elosua llamado Manda-bidea
Mandabideazpikoa, -a
Generikoa: basoa
Kartografia: Irimoegigoena
Mandabideburu
Generikoa: basoa
Kartografia: Irimoegigoena
Mandabidegañekoa, -a
Generikoa: basoa
Kartografia: Irimoegigoena
Mandabidepea, -a
Generikoa: basoa
Kartografia: Irimoegigoena
Mandonope
Generikoa: lursaila
Kartografia: Irimoegibarrena
Maragarro
Generikoa: lursaila
Kartografia: Basalde
Maristak, -ak
Ahoskera: Máristak
Generikoa: seminarioa eta komentua
Kartografia: Herrigunea, Kalebarren
Oharrak: Badirudi mende hasieran, moja komantu bat eraikitzen hasi zela, baina mojak Antzuolara etortzeko asmorik ez, eta Maristek Erromaren baimena lortuta, Antzuolara etorri zirela; 1914ra arte etxea eta kapera eraikitzen jardun zuten. Urte horretan inauguratu zuten. 1929an San Jose inauguratzen dute. 1930ean , bertako apaiza zen Luis Galfarsoro eta Guraso Elkartearekin batera herri-eskola eraikitzen hasi ziren, 1931ko San Jose egunean inauguratu zutelarik. Apaizgaien kopurua gutxitu eta 1970ean itxi zuten "Valentin de Berriochoa" eskola eta Maristek Logroñorako bidea hartu zuten. (Iturria: Antzuola 1900-1970, Antzinako argazki bilduma, Iñigo Ramirez de Okariz)
Marista: iz. eta izond. Ama Birjinaren izeneko hainbat kongregazio erlijiosotako kidea; delako kongregazioei dagokiena. Anai marista. (pl) Champagnat-ek 1817an sortutako institutua. Erlijioso laikoak dira eta irakaskuntzan dihardute batipat ( Elhuyar Hiztegi Entziklopedikoa)
2003an bota zuten Guraso Elkartearen etxea zena, non ezin hainbat "lokal" egon diren: Gaztetxea, Jubilatuak, Zinema, …
Maritxiki
Generikoa: lursaila
Kartografia: Uzarraga, Galartza
Martagaztañegi
Generikoa: lursaila
Kartografia: Galartza
Martasoro
Ahoskera: Martásoo
Generikoa: lursaila
Kartografia: Irimoegigoena, Basalde
Martinenekoa, -a
Ahoskera: Martiñenekúa, Pédro tanborrerúan etxía
Generikoa: etxea
Kartografia: Herrigunea, Buztinzuri
Oharrak: Ikus.lekukoek esandakoa.
Martinsoro
Generikoa: lusaila
Kartografia: Galartza
Martzelegi
Generikoa: lursaila
Kartografia: Lizarraga
Marutegi
Ahoskera: Ma(r)útei
Generikoa: aurkintza
Kartografia: Uzarraga
Oharrak: Garai batean Arizti, Iruetxeta, Etxezuri, Sallabente Etxeandi..Marutegi auzokoak izan ziren. Eremu hori da, hain zuzen ere, gaur egun Marutegi izendatzen dena.
Marutegialdea, -a
Ahoskera: Máu(t)egialdia
Generikoa: aurkintza
Kartografia: Uzarraga
Matxinbentanekoa
Ahoskera: Matxínmentanekua
Generikoa: etxea
Kartografia: Herrigunea, Antigua
Matxitegi
Generikoa: lursaila
Kartografia: Irimoegigoena
Oharrak: Bergaran Matxiategi auzoa dago; beraz, pentsa daiteke Matxiategi izan daitekeela, baina ez daukagu hau egiaztatzeko daturik.
Meaka
Ahoskera: Miáka, Miéka
Generikoa: basoa, mendia
Kartografia: Irimoegigoena
Oharrak: Meaka, Trekutzera heldu aurretik dagoen bidegurutzean.
Meakako gurutzea, -a
Generikoa: gurutzea
Kartografia: Irimoegigoena
Meakaldea, -a
Ahoskera: Miákaldia
Generikoa: aurkintza
Kartografia: Irimoegigoena
Meakamuñoa, -a
Generikoa: lursaila
Kartografia: Irimoegigoena
Meakaostea, -a
Ahoskera: Miékaostia
Generikoa: basoa
Kartografia: Irimoegigoena
Meakape
Generikoa: lursaila
Kartografia: Irimoegigoena
Mendebaldeko kuartela, -a
Oharrak: XIX.mendean herria banatzeko modu bat, lau zatitan: cuartel del norte, cuartel del oeste, cuartel del este eta cuartel del sur.
cuartel del Oeste, poniente: Iruetxeta, Bastarriñaerdikoa, ..
Mendia, -a
Generikoa: basoa
Kartografia: Basalde, Irimoegibarrena
Mendibil
Ahoskera: Mendíbil(l)
Generikoa: lursaila
Kartografia: Irimoegibarrena
Oharrak: Iriarteazpikoaren ondoan.
29. An Etxéaspixa da, … beeko orrek be bai (..) ori Larrítegi san, Alzasen fabrika daona Larritégi dana, Larritégi san. Mendíbil (Goisper daon tokixa), Irabási, seuan beste bat, Iturráin (..) bestekaldea piñu gustia Bolálekua piñua da daon ori (..) Írain, Esparrúa, geo ya Etxáburua (..) Etxéostia da Etxéaspixa (..)
Mendibilaldea, -a
Ahoskera: Méndibillaldea
Generikoa: aurkintza
Kartografia: Irimoegibarrena
Mendibilerako bidea, -a
Ahoskera: Mendibilleáko bidía
Generikoa: bidea
Kartografia: Irimoegibarrena
Mendigorri
Ahoskera: Mendigórri
Generikoa: lursaila
Kartografia: Ondarra, Irimoegigoena
Oharrak: Aitzaga baserri ondoko eremua.
Mendikaio
Generikoa: lursaila
Kartografia: Kokatugabea
Mendiola
Ahoskera: Mendióla, Mendíola
Generikoa: baserria
Kartografia: Galartza
Oharrak: Auzo bereko Bereterio baserri inguruan dagoen baserri honek Bereterio-Mendiola izena ere izan du.
Mendisoro
Generikoa: basoa
Kartografia: Lizarraga
Oharrak: Iturbeko lursaila, Akiñabeiko errotia, zona aura.. (Genaro Laskurain, Akinibai, Ah.10)
Mendisoroeta
Generikoa: lursaila
Kartografia: Irimoegibarrena
Mendizabal
Generikoa: lursaila
Kartografia: Irimoegibarrena
Oharrak: Arrola ipar-mendebaldean.
Mendizabal
Generikoa: baserria
Kartografia: ergara
Oharrak: Bergarako Aritzeta San Miguel auzoko baserria da.
Mendizabalburu
Generikoa: lursaila
Kartografia: Uzarraga
Mengelasoro
Generikoa: basoa
Kartografia: Basalde
Metaliturri
Generikoa: iturria
Kartografia: Irimoegibarrena
Metaliturri (Kasetako iturria)
Ahoskera: Káxetako itturríxa, Metalittúrri
Generikoa: iturria
Kartografia: Irimoegigoena
Migelenekoa, -a
Ahoskera: Migelenekúa
Generikoa: etxea
Kartografia: Herrigunea, Kalegoi
Oharrak: Herriguneko etxerik zaharrenetarikoa omen da, XV.-XVI.mendekoa.
Migelsoro
Generikoa: basoa
Kartografia: Kokatugabea
Migeltxikienekoa, -a
Ahoskera: Mi(g)éltxikinekua
Generikoa: etxea
Kartografia: Herrigunea, Kalegoi
Mikeleteen etxetxoa
Generikoa: mikeleteen etxea
Kartografia: Basalde
Oharrak: Deskargan zegoen Mikeleteen etxea. Mikelete: iz. Gipuzkoako Foru-Aldundiaren menpeko zen miliziako kidea ( Bizkaian ere hasierako izendapena zen, minoi izena hartu arte) (Elhuyar Hiztegi Entziklopedikoa)
Mintegia, -a
Ahoskera: Mintegíxa, Minttéixa
Generikoa: lursaila
Kartografia: Irimoegibarrena, Basalde
Mintegialde
Generikoa: basoa
Kartografia: Irimoegibarrena, Basalde
Mintegikoegia, -a
Generikoa: lursaila
Kartografia: Uzarraga
Oharrak: Sarralde baserri inguruan.
Mintegiondo
Generikoa: basoa
Kartografia: Irimoegigoena
Oharrak: Larregin
Mintegipe
Generikoa: lursaila
Kartografia: Irimoegibarrena
Miotanekoa, -a
Ahoskera: Míota(nekua)
Generikoa: etxea
Kartografia: Herrigunea
Oharrak: Orain frontoi aurreko etxeak dauden tokian.
"Miota etxea (..) Estilo koloniala zuen etxe eder hau, 1972.urtean bota zuten bertan frontoi aurreko etxeak egin ahal izateko (..) Antzuola 1900-1970, Antzinako argazkien bilduma, Iñigo Ramirez de Okariz
Miso
Ahoskera: Mixó, Míxo
Generikoa: baserria
Kartografia: Uzarraga
Oharrak: Desagertutako Uzarragako baserri hau Gabiotza izenez ere ezaguna izan da; ditugun datuen arabera garai bateko izena hori zen.
Miso
Generikoa: aurkintza
Kartografia: Uzarraga
Miso
Generikoa: iturria
Kartografia: Uzarraga
Misoaldea, -a
Generikoa: aurkintza
Kartografia: Uzarraga
Misoburua, -a
Generikoa: basoa
Kartografia: Uzarraga
Misoerreka
Generikoa: basoa
Kartografia: Uzarraga
Misoerreka
Ahoskera: Mixoerrekía
Generikoa: erreka
Kartografia: Uzarraga
Oharrak: Itxueta inguruan jaiotzen dena.
Misoerrekaondo
Generikoa: basoa
Kartografia: Uzarraga
Misoerrekazubitxoa, -a
Generikoa: basoa
Kartografia: Uzarraga
Misoeta
Generikoa: lursaila
Kartografia: Uzarraga
Oharrak: Miso baserriaren gainean
Misokomuñoa, -a
Generikoa: lursaila
Kartografia: Uzarraga
Oharrak: Miso baserriaren gainean.
Misosakona, -a
Generikoa: basoa
Kartografia: Uzarraga
Misozelaieta
Generikoa: lursaila
Kartografia: Uzarraga
Monaitio
Ahoskera: Monáitio
Generikoa: lursaila
Kartografia: Lizarraga, Irimoegigoena
Oharrak: Monaitio bertako lursaila, Txantxikusoúa, etxetik gertu, bertan (Bentura Igarza, Aitzaga, Ah.12)
Montxonenekoa, -a
Ahoskera: Santimontxonanekúa / Santimóntxon
Generikoa: etxea
Kartografia: Herrigunea, Kalegoi
Mugabe
Generikoa: belardia
Kartografia: Basalde
Mugarraga
Generikoa: lursaila
Kartografia: Uzarraga
Mugartzabaso
Generikoa: basoa
Kartografia: Uzarraga
Muñoa
Ahoskera: Moñúa
Generikoa: lursaila
Kartografia: Galartza, Lizarraga
Mutilagoen
Generikoa: lursaila
Kartografia: Basalde
Mutilagoen
Ahoskera: Mutíllaun / Mutilláun
Generikoa: baserria
Kartografia: Basalde
Oharrak: Basalde auzoko baserri honek suteak direla eta, hainbat ezbehar izan zituen, 1970.azkena eta ordutik desagertu zen.
Mutilagoen
Generikoa: iturria
Kartografia: Basalde
Mutilagoenalde
Generikoa: basoa
Kartografia: Basalde
Mutilagoenatze
Generikoa: basoa
Kartografia: Basalde
Mutilagoenaurre
Generikoa: basoa
Kartografia: Basalde
Mutilagoenburu
Generikoa: basoa
Kartografia: Basalde
Mutilagoengaña, -a
Generikoa: lursaila
Kartografia: Basalde?
Mutilagoengaztañadi
Generikoa: lursaila
Kartografia: Basalde
Mutilagoengaztañadibarrena, -a
Generikoa: lursaila
Kartografia: Basalde
Mutilagoengo erreka
Generikoa: erreka
Kartografia: Basalde
Oharrak: Mutilgaoen baserri inguruan jaio eta Erautza inguruan Deskargatik datorrenarekin elkartzen da.
Mutilagoengoa, -a
Generikoa: etxea
Kartografia: Herrigunea, Buztinzuri
Oharrak: Ez dakigu Buztinzuriko zein etxe den.